Sümbül Hanım'ın Dükkanındaki 6 Düşünme Şapkası
Geçtiğimiz hafta Sümbül hanımın şapka dükkanına uğradık ve oradaki birbirinden güzel şapkayı gördük. Yazının sonunda da Atatürk'ün birbirinden anlamlı şapkalarından oluşan bir slayt gösterisi izledik ve doğru durumda doğru şapkayı takmanın gerekliliğini düşündük hep birlikte. Yazıyı merak edenler buradaki linki takip edebilirler.
Marifet tabi şapkalarda değil, dükkandan içeri girer girmez hangi şapkaya ihtiyaç olduğunu bilen ve sezen Sümbül Hanım ve torunu Mira'da :) Onlar bu yeteneğe nasıl kavuştular bilemeyiz ama bizi bize daha iyi tanıtacak, iç potansiyelimizi her durumda yükseltecek, olaylarla başa çıkmamızı kolaylaştıracak ve yaratıcı düşünmemizi geliştirecek bir yöntem olan 6 Şapkalı düşünme tekniğini sizinle paylaşmak istiyorum bu hafta. Bu tekniği; nerede kaldığımızı, nereden başlayacağımızı, izlememiz gereken yolu daha iyi görmemizi sağladığı için özellikle okul yılının başında ve sonunda bir ön ve son değerlendirme için kullanmak iyi bir fikir olabilir.
İnsanın kendini objektif olarak değerlendirebilmesi ve öz denetimini sağlayabilmesi beynin gelişim süreci ile ilgili bir durumdur. Öz denetim ve öz değerlendirme gibi beceriler frontal korteksin gelişimini tamamlaması ile gerçekleşir. Bu kısmın yapısal olarak tamamlanması ergenlik döneminin bitişinde ortalama 20-22 yaşlarına denk gelir. Birçok aileden duyduğum bir cümle var:
"Hocam, çocuğum bir kez de ben demeden çalgısını eline alsın çalışsın istiyorum. Olmuyor!"
İşte henüz frontal korteksi ve dolayısıyla öz denetim becerileri tam olarak gelişmemiş bir çocuktan da kendi kendine çalışmasını planlamasını bekleyemiyoruz. Bu nedenle özellikle küçük yaş çocukların çalgı eğitiminde ebeveyn katılımı çok büyük önem taşıyor. Hem çalışma saatlerinin planlanmasında ve uygulanmasında hem de çalışmanın içeriğinin doğru anlaşılması ve uygulanmasında aileler olmazsa olmaz... Çalışma rutini oluşturulması ile ilgili önerilerime daha önceki blog yazılarından ulaşabilirsiniz.
Öz-denetim, öz-değerlendirme ve frontal korteks gelişiminden bahsetmişken bu gelişimde de her şeyde olduğu gibi bireysel farklılıkların etken olduğunu belirtmek gerekir. Yeterince pozitif öğrenme ortamında ve düşünmesini destekleyecek durumlar içinde olmayan bireyin beyin gelişimi de daha yavaş olmaktadır. Bu bilgiden hareketle her yaşta düşünmeyi yönlendiren çeşitli yöntemler oluşturulmuştur.
Özellikle çocuklarla yapılan düşünme çalışmalarında bu düşünce zincirlerinin somutlaştırılması önem taşır. 6 şapkalı düşünme tekniği düşünme basamaklarını öncelikle şapkalar ile somutlaştırır. Şapkalar istediğimizde takıp çıkarabileceğimiz eşyalardır. Bu nedenle her ne kadar o şapkayı takıyor olsak da şapka bizim kişiliğimizin tam bir temsili değildir. Aynı düşüncelerimiz gibi :) Gün boyu zihnimizden milyonlarca düşünce geçer. Hangisi gerçekten bizi yansıtır? Tüm düşüncelerin kaynağı sadece benim zihnim midir? İşte 6 şapka bu bazen bize ait olan bazense sadece bizi ziyaret eden düşünceleri ayırt etmeyi sağlayan güzel tekniklerden birisidir. İnsanın kendini anlama anlamlandırma sürecinde "şapkasını önüne koyup düşüneceği" bir ortam ve somutlaştırma yaratır.
Mavi şapka yöneticidir. üzerinde çalışılacak sorunu belirler ve sırasıyla diğer şapkalara söz hakkı verir. Tüm şapkalar dinlendikten sonra da sonuçları çıkartan ve karar alan şapkadır.
Beyaz şapka eldeki verileri tarafsız bir şekilde ortaya koyar. Şu anki durum tespitini yapar.
Kırmızı şapka bu problemle ilgili olarak duyguları ifade eder.
Sarı şapka, problemin olumlu yanlarını ortaya çıkartır. Her durumun bir faydalı tarafı vardır. Bu pozitif yönleri ifade eder.
Siyah şapka, problemin olumsuz yönlerini ve oluşabilecek olumsuz durumları ifade eder.
Yeşil şapka, problemle ilgili yaratıcı çözüm önerileri sunar. Burada hiçbir öneriyi yargılamadan yaratıcılık sürecini etkinleştirmek önemlidir. Beyin fırtınası yapılır.
Yukarıdaki sırayla tüm şapkalar dinlendikten sonra söz tekrar mavi şapkaya gelir. Süreçteki tüm düşünceler ışığında son bir karara varılır ve uygulamaya geçilir.
6 düşünce şapkası tekniğini bir uzmandan daha ayrıntılı izlemek isteyenler Psikolog Hasan Arslan'ın anlatımıyla buradaki linki takip ederek daha geniş bilgi alabilirler.
6 düşünce şapkasının nasıl uygulandığını daha somut görmek isteyenler Alev Okulları öğrencilerinin yaptığı bir uygulamayı bu linki takip ederek izleyebilirler.
Ya da çalınan bir parçayı daha iyi bir hale getirmek için de bu teknik kullanılabilir. Bu aynı zamanda öğrencinin kendi performansını değerlendirmesi için de öğretici bir süreç olur.
Bu teknik bireysel ve grup dersleri ile ev çalışmalarında uygulanabilir.
Aşağıdaki şablonun çıktısını alarak düşüncelerinizi ilgili kutulara yazabilirsiniz.
Marifet tabi şapkalarda değil, dükkandan içeri girer girmez hangi şapkaya ihtiyaç olduğunu bilen ve sezen Sümbül Hanım ve torunu Mira'da :) Onlar bu yeteneğe nasıl kavuştular bilemeyiz ama bizi bize daha iyi tanıtacak, iç potansiyelimizi her durumda yükseltecek, olaylarla başa çıkmamızı kolaylaştıracak ve yaratıcı düşünmemizi geliştirecek bir yöntem olan 6 Şapkalı düşünme tekniğini sizinle paylaşmak istiyorum bu hafta. Bu tekniği; nerede kaldığımızı, nereden başlayacağımızı, izlememiz gereken yolu daha iyi görmemizi sağladığı için özellikle okul yılının başında ve sonunda bir ön ve son değerlendirme için kullanmak iyi bir fikir olabilir.
İnsanın kendini objektif olarak değerlendirebilmesi ve öz denetimini sağlayabilmesi beynin gelişim süreci ile ilgili bir durumdur. Öz denetim ve öz değerlendirme gibi beceriler frontal korteksin gelişimini tamamlaması ile gerçekleşir. Bu kısmın yapısal olarak tamamlanması ergenlik döneminin bitişinde ortalama 20-22 yaşlarına denk gelir. Birçok aileden duyduğum bir cümle var:
"Hocam, çocuğum bir kez de ben demeden çalgısını eline alsın çalışsın istiyorum. Olmuyor!"
İşte henüz frontal korteksi ve dolayısıyla öz denetim becerileri tam olarak gelişmemiş bir çocuktan da kendi kendine çalışmasını planlamasını bekleyemiyoruz. Bu nedenle özellikle küçük yaş çocukların çalgı eğitiminde ebeveyn katılımı çok büyük önem taşıyor. Hem çalışma saatlerinin planlanmasında ve uygulanmasında hem de çalışmanın içeriğinin doğru anlaşılması ve uygulanmasında aileler olmazsa olmaz... Çalışma rutini oluşturulması ile ilgili önerilerime daha önceki blog yazılarından ulaşabilirsiniz.
Öz-denetim, öz-değerlendirme ve frontal korteks gelişiminden bahsetmişken bu gelişimde de her şeyde olduğu gibi bireysel farklılıkların etken olduğunu belirtmek gerekir. Yeterince pozitif öğrenme ortamında ve düşünmesini destekleyecek durumlar içinde olmayan bireyin beyin gelişimi de daha yavaş olmaktadır. Bu bilgiden hareketle her yaşta düşünmeyi yönlendiren çeşitli yöntemler oluşturulmuştur.
Özellikle çocuklarla yapılan düşünme çalışmalarında bu düşünce zincirlerinin somutlaştırılması önem taşır. 6 şapkalı düşünme tekniği düşünme basamaklarını öncelikle şapkalar ile somutlaştırır. Şapkalar istediğimizde takıp çıkarabileceğimiz eşyalardır. Bu nedenle her ne kadar o şapkayı takıyor olsak da şapka bizim kişiliğimizin tam bir temsili değildir. Aynı düşüncelerimiz gibi :) Gün boyu zihnimizden milyonlarca düşünce geçer. Hangisi gerçekten bizi yansıtır? Tüm düşüncelerin kaynağı sadece benim zihnim midir? İşte 6 şapka bu bazen bize ait olan bazense sadece bizi ziyaret eden düşünceleri ayırt etmeyi sağlayan güzel tekniklerden birisidir. İnsanın kendini anlama anlamlandırma sürecinde "şapkasını önüne koyup düşüneceği" bir ortam ve somutlaştırma yaratır.
6 Şapkalı Düşünme Tekniği
6 şapkalı düşünme tekniği, 1985 yılında psikolog yazar Edward Bono tarafından daha verimli, odaklı ve dikkatli bir düşünme süreci oluşturmak için geliştirilmiştir. 6 şapkalı düşünmede her şapka bir renkle eşleştirilir. Her rengin bir titreşimi ve biz tam olarak farkında olmasak da düşüncemizi tetikleyen bir sembolizmi vardır. Beyaz, kırmızı, mavi, sarı, yeşil ve siyah renkler aynı zamanda bilinçaltındaki düşüncelerin de yüzeye çıkmasına yardımcı olur.Mavi şapka yöneticidir. üzerinde çalışılacak sorunu belirler ve sırasıyla diğer şapkalara söz hakkı verir. Tüm şapkalar dinlendikten sonra da sonuçları çıkartan ve karar alan şapkadır.
Beyaz şapka eldeki verileri tarafsız bir şekilde ortaya koyar. Şu anki durum tespitini yapar.
Kırmızı şapka bu problemle ilgili olarak duyguları ifade eder.
Sarı şapka, problemin olumlu yanlarını ortaya çıkartır. Her durumun bir faydalı tarafı vardır. Bu pozitif yönleri ifade eder.
Siyah şapka, problemin olumsuz yönlerini ve oluşabilecek olumsuz durumları ifade eder.
Yeşil şapka, problemle ilgili yaratıcı çözüm önerileri sunar. Burada hiçbir öneriyi yargılamadan yaratıcılık sürecini etkinleştirmek önemlidir. Beyin fırtınası yapılır.
Yukarıdaki sırayla tüm şapkalar dinlendikten sonra söz tekrar mavi şapkaya gelir. Süreçteki tüm düşünceler ışığında son bir karara varılır ve uygulamaya geçilir.
6 düşünce şapkası tekniğini bir uzmandan daha ayrıntılı izlemek isteyenler Psikolog Hasan Arslan'ın anlatımıyla buradaki linki takip ederek daha geniş bilgi alabilirler.
6 düşünce şapkasının nasıl uygulandığını daha somut görmek isteyenler Alev Okulları öğrencilerinin yaptığı bir uygulamayı bu linki takip ederek izleyebilirler.
6 Şapka düşünme tekniğini çalgı dersinde nasıl uygulayacağız?
Bu tekniği çalgı derslerinde uygulamak için öncelikle çözüme ihtiyaç duyulan bir sorun belirlemeliyiz. Bu her gün düzenli çalışma, çalgının temizliğinin yapılması gibi bir sorun olabileceği gibi çalgıdaki teknik bir zorluğun çözümüne de yönelik olabilir. Kemanda doğru staccato yapmak gibi...Ya da çalınan bir parçayı daha iyi bir hale getirmek için de bu teknik kullanılabilir. Bu aynı zamanda öğrencinin kendi performansını değerlendirmesi için de öğretici bir süreç olur.
Bu teknik bireysel ve grup dersleri ile ev çalışmalarında uygulanabilir.
Anne\baba ya da öğretmen bu etkinliği yöneten ve zaman tutan kişi olur.
Anne\baba ya da öğretmen bulguları kağıda yazan kişi olur.
Anne\baba ya da öğretmen çocukla birlikte fikir yürütebilir (özellikle çocuğun yaşı küçükse).
Anne\baba ya da öğretmen bulguları kağıda yazan kişi olur.
Anne\baba ya da öğretmen çocukla birlikte fikir yürütebilir (özellikle çocuğun yaşı küçükse).
- Mavi Şapka- Üzerinde çalışılacak sorun belirlenir – 3 dakika
- Beyaz Şapka – Problemle ilgili bilinenler neler? – 3 dakika
- Kırmızı Şapka – Problemle ilgili duygusal olarak ne hissediyorsun? 3 dakika
- Siyah Şapka – Bu problemle ilgili olumsuz şeyler nelerdir? 3 – dakika
- Sarı Şapka – Bu problemin olumlu yönleri nelerdir? – 3 dakika
- Yeşil Şapka – Problemle ilgili alternatifler ve çözüm önerileri nelerdir? – 3 dakika
- Mavi Şapka – Öğrenilen şeyleri özetle ve diğer olası adımları söyle – 7 dakika
- Toplam: 25 dakika
Siz de Sümbül Hanım'ın dükkanından şapkalarınızı seçin ve oyuna başlayın :)
Aşağıdaki şablonun çıktısını alarak düşüncelerinizi ilgili kutulara yazabilirsiniz.
Doğru ve yaratıcı düşünerek tüm sorunlarımıza çözümler ürettiğimiz güzel bir hafta diliyorum. İyi oyunlar hepimize :)
Yorumlar
Yorum Gönder
Katkınız için teşekkürler :)